Infrarood-panelen in de praktijk
Besparen
In tijden dat de energieprijzen de pan uit rijzen, met name de gasprijs, zijn mensen naarstig op zoek naar een goed alternatief! Zo ook wij, een gezin van drie personen. Gelukkig gaan wij eigenlijk altijd al zuinig om met energie, zo hebben wij de verwarming bijna nooit aan op de slaapkamers, zetten we de thermostaat voor het naar bed gaan op 15 graden, en houden we buitendeuren zo veel mogelijk gesloten. Onze deuren zijn voorzien van tochtstrips, radiators van radiatorfolie en radiatorventilatoren en in het kader van waterbesparing gebruiken wij een zuinige douchekop. Maar: onze grootste besparing halen wij toch uit onze zonnepanelen. In totaal liggen er acht panelen op het dak waarmee wij nu ongeveer driekwart van ons totale energieverbruik opwekken.
Alternatieven gas
Doordat ons voordelige energiecontract binnenkort zou aflopen en wij dus de hoofdprijs zouden moeten gaan betalen voor de levering van gas, zijn wij op zoek gegaan naar alternatieven voor het verwarmen van onze woning. Ons oog viel al snel op de warmtepomp, maar het bleek al snel dat de terugverdientijd veel te lang zou zijn vanwege de hoge aanschafprijs. Een betaalbaar aircosysteem misschien? Helaas is dit in onze situatie geen oplossing. Het blijkt namelijk dat onze woning te smal is waardoor er te veel lawaaioverlast zou zijn voor de buren, op de erfgrens mag het geluid van de airco namelijk niet meer dan 40 dB bedragen.
Ir-panelen
Na het vervolgen van de zoektocht werd mijn aandacht gevestigd op een artikel over ir-panelen op de website van Milieu Centraal. Echter werd het mij niet geheel duidelijk of het nou een goedkoper alternatief zou zijn voor het stoken op gas, per situatie is het namelijk verschillend, zo maakt het uit of je het als hoofdverwarming gebruikt of juist als bijverwarming, maar natuurlijk ook hoe goed je woning is geïsoleerd. Daarom besloten wij om vrijblijvend een vertegenwoordiger van het bedrijf Climate Masters uit te nodigen om het een en ander te verduidelijken.
Betrouwbaar
Uiteraard is een bedrijf dat zelf panelen verkoopt niet geheel onpartijdig, vandaar dat wij eerst onderzoek hebben gedaan naar de betrouwbaarheid van dit bedrijf, daarbij zijn Google en Trustpilot natuurlijk handige hulpmiddelen. De ervaringen van voormalige klanten gaven al snel uitsluitsel dat dit een betrouwbare partner zou zijn.
Gesprek
Vanzelfsprekend hadden wij tijdens het gesprek een vragenlijst paraat waarin de meest relevante vragen stonden vermeld, zoals: “Welke opstelling, bij- of hoofdverwarming, zou het beste bij onze situatie passen?”; “Hoeveel kWh de panelen zouden verbruiken?” en “Hoe worden de draden weggewerkt?”. Echter, voordat ik mijn vragen überhaupt kon stellen had de vertegenwoordiger deze bijna allemaal beantwoord. Na enkele bakken koffie en veel informatie later, konden wij de panelen in de rijdende showroom (een busje met de verschillende typen panelen) bekijken. Wel handig! Zo krijg je niet alleen een goed idee van hoe zo’n paneel eruitziet, maar tegelijkertijd ook een beeld van de dimensies van het paneel.
Watt? kWh!
In totaal zouden wij 3 panelen nodig hebben, twee voor de woonkamer en één voor de keuken, zodat het systeem als hoofdverwarming zou kunnen dienen. Als bijverwarming is natuurlijk ook mogelijk, bijvoorbeeld boven de bank of het bureau waar je aan werkt. Onze woonkamer is gelukkig niet zo groot, met een inhoud van 60 m³ hebben we genoeg aan twee panelen van elk 1000 watt (1 kWh). In de keuken met een inhoud van 26 m³ komt er één met een vermogen van 850 watt (0,85 kWh).
Ruimtes
Ons gasverbruik is met ongeveer 600 m³ per jaar laag te noemen. Zo hebben wij bijvoorbeeld de verwarming niet aan op de gang en in de badkamer, plaatsen waar je eigenlijk maar even doorbrengt. Dat geldt eigenlijk ook voor de slaapkamers, met uitzondering van die van onze dochter. Het verbruik vindt dus eigenlijk voornamelijk plaats in de woonkamer en de daaraan grenzende keuken. Vandaar dat wij ervoor hebben gekozen om deze ruimtes met infrarood te verwarmen.
Installatie
Op 3 november 2022 was het eindelijk zover, de panelen zouden worden geplaatst. De installatie verliep een stuk sneller dan verwacht, na een uurtje hingen ze al aan het plafond, één boven de bank, één boven de eettafel in de woonkamer, en de derde in het midden van de keuken. Strategische plekken, waar je meestal aanwezig bent in de ruimte. De aansluiting van het paneel gebeurt via een stroomkabel die in de centraaldoos wordt aangesloten, oftewel het aansluitpunt voor de plafondverlichting. Blijkbaar kun je hier nog meer apparaten aansluiten naast je lampen. Je lampen kunnen overigens gewoon blijven hangen.
Temperatuur instellen
Bij de panelen worden twee thermostaten geleverd, één voor het paneel in de keuken en ėėn voor beide panelen in de woonkamer. Zo kun je de temperatuur in de ruimtes apart instellen, wat uiteraard weer in de energiekosten scheelt. Bij de panelen kun je kiezen uit verschillende thermostaten, zo hebben ze er één met WiFi (erg prijzig) en een bijbehorende app en een draadloze zonder WiFi. Die laatste hebben wij genomen, eigenlijk omdat die met WiFi op het moment niet leverbaar was. Met de WiFi-thermostaat kun je ook de temperatuur van de panelen regelen indien het WiFi-signaal het laat afweten.
Praktijk
Ondertussen, enkele maanden later, is het eind februari en hebben wij de radiatoren nog maar sporadisch aan gehad op koude dagen, eigenlijk alleen om in de ochtend de woonkamer en de keuken op temperatuur te krijgen waarna de panelen het overnamen.
Het grootste deel van ons huidige gasverbruik is te wijten aan het gebruik van warm water, zoals voor het douchen, handen wassen en natuurlijk een klein deel voor het koken . Het gasverbruik is daardoor drastisch gedaald afgelopen periode (november 2022 – februari 2023), zo verbruiken wij nog maar 0,66 m³ gas per dag t.o.v. dezelfde periode daarvoor (november 2021 – februari 2022) met een verbruik van 2,87 m³ per dag, dat is dus 2,21 m³ (77%) minder. Daar staat natuurlijk extra stroomverbruik tegenover.
Kunstmatige zonnestralen
In het weekend, na een welverdiende nachtrust, schakelen de panelen automatisch in, dit is waarneembaar door een zachte klik. Enkele minuten later voel ik de warmte direct onder het paneel, maar ook op de bank die daar schuin onder ligt. Is de gewenste temperatuur in de woonkamer eenmaal bereikt, dan zorgt de thermostaat achter de bank dat ze worden uitgeschakeld, net zoals bij reguliere verwarming. Zelf ervaar ik het als een prettige warmte, het voelt net alsof de zon op je huid straalt. Zo zitten wij tijdens het eten aan de eettafel en ’s avonds op de bank tv te kijken, dus straalt het paneel zowel boven de eettafel als boven de bank. Beide panelen worden bediend met één thermostaat en aangezien elk paneel 1 kWh verbruikt zijn wij per uur 2 kWh kwijt om de woonkamer te verwarmen. Daarnaast hebben wij het paneel in de keuken van 850 Watt zelden aan, eigenlijk alleen wanneer de buitentemperatuur erg laag is, wat bijna 1 kWh scheelt. Dat betekent dus dat wij per uur dat de panelen ingeschakeld zijn in de woonkamer 2 kWh x €0,40 (energieplafond) = €0,80 per uur kwijt zijn.
Plafond sauzen
Ook iets om rekening mee te houden, is het schilderen van de kamer waarin de panelen hangen. Moet je je plafond nog schilderen, dan is het handig om dat voor de plaatsing van de panelen te doen. Lukt dat niet, dan is er geen man overboord, ze kunnen namelijk relatief simpel worden verwijderd. Ons is bij de verkoop beloofd, mochten wij het plafond willen sauzen, dat wij dan een beroep op Climate Masters kunnen doen. Dit wordt dan gecombineerd met een klus in de buurt.
Werking infrarood
Zoals eerder genoemd werken infraroodpanelen anders dan de conventionele radiatoren, die door middel van gas verwarmd worden. Infraroodpanelen werken, zoals de naam al doet vermoeden: met infraroodstraling. Deze straling verwarmt niet de lucht, maar de objecten in de kamer, deze objecten verwarmen op hun beurt weer de lucht. Niet alleen objecten worden direct verwarmd, maar jij ook. Dat betekent dat wanneer de panelen aanspringen, je de warmte al na enkele momenten voelt. Uiteindelijk warmt dus de lucht in de ruimte ook op tot de ingestelde temperatuur, waardoor de thermostaat de panelen uitschakelt.
Thermostaat
Aangezien wij een mobiele thermostaat hebben kun je die overal in de ruimte plaatsen en zo de beste plek bepalen. Het is uiteraard van belang de juiste balans te vinden, zodat je het niet alleen aangenaam warm hebt maar ook niet te veel energie verbruikt. De bijgeleverde thermostaat werkt op batterijen, maar een voeding is ook mogelijk.
Wegwerken kabels
De panelen worden idealiter aan het plafond gehangen vanwege het grotere bereik van de stralingswarmte. Zo ervaar je niet alleen direct onder de panelen de warmte, maar ook onder een hoek van 45 graden. Maar kunnen ir-panelen ook worden aangesloten zonder dat er lelijke kabels langs het plafond lopen? Dat kan inderdaad, overal waar bijvoorbeeld een plafondlamp aangesloten kan worden, zit een soort van verdeeldoos waarop de panelen aangesloten kunnen worden. Aangezien er in de woningen van tegenwoordig veel aansluitingen aanwezig zijn, zijn de kabels tot een minimum beperkt.
Voordeliger?
Geraamd verbruik
Maar nu de hamvraag. Is het verwarmen met ir-panelen nou voordeliger dan het verwarmen met gas? Volgens Climate Masters wel! Volgens de adviseur met wie wij het gesprek hadden, zouden wij ongeveer 912 kWh kwijt zijn per jaar.
Verbruik ir-panelen (Climate Masters):
2,85 kWh (Woonkamer: 2 panelen × 1 kWh / Keuken: 1 paneel x 0,85 kWh) x 2 uur (branduren per dag) × 160 dagen per jaar = 912 kWh
Zelf berekend
Ook ik heb berekend wat wij daadwerkelijk kwijt zijn aan kWh in de periode november 2022 t/m februari 2023 (periode waarin wij de ir-panelen voor het eerst hebben ingezet) en dat vergeleken met de periode november 2021 t/m februari 2022 (periode zonder ir-panelen). Dat zijn normaal gesproken de koudste maanden van het jaar, dus wanneer de verwarming geregeld staat te loeien.
Met 60 m³ is onze woonkamer niet groot te noemen, daarnaast is de keuken met 26 m³ aan de kleine kant. Onze woning stamt uit 1998 en is dus niet gedateerd, desondanks blijkt deze matig geïsoleerd te zijn, waardoor Climate Masters uitgaat van 30 watt per m³ om een ruimte te kunnen verwarmen. In de periode dat wij de ir-panelen hebben ingezet om de woonkamer te verwarmen, zijn alleen de 2 panelen in die betreffende ruimte aan geweest, het paneel in de keuken is dus niet meegenomen in de berekening. Daarbij zijn de radiatoren nauwelijks aan geweest, alleen op enkele écht koude dagen om de woonkamer in de ochtend op temperatuur te krijgen. Over het algemeen hebben wij de temperatuur van de ir-panelen 1 tot 1,5 graad lager gezet ten opzichte van de periode daarvoor, dit in verband met de hoge energieprijzen.
615 kWh (68%) meer stroomverbruik tijdens periode met ir-panelen:
903 kWh (Totaal verbruik november 2021 t/m februari 2022 (118 dagen)) – 1.518 kWh (Totaal verbruik november 2022 t/m februari 2023 (118 dagen)), incl. 2 panelen (2 kWh) woonkamer) = 615 kWh meer verbruikt, dat komt neer op een stijging van 68%.
266 m³ (77%) minder gasverbruik tijdens periode met ir-panelen:
345 m³ (Totaal verbruik november 2021 t/m februari 2022 (118 dagen)) – 79 m³ (Totaal verbruik november 2022 t/m februari 2023 (118 dagen)) = 266 m³ minder gas verbruikt, dat komt neer op een daling van 77%.
€140 (36%) goedkoper tijdens periode met ir-panelen:
(266 m³ × €1,45 (Prijsplafond) = €386) – (615 kWh × €0,40 (Prijsplafond) = €246) = €140 voordeliger met ir-panelen, dat komt neer op een daling van 36%.
Sowieso voordeliger met zonnepanelen
Zou het paneel in de keuken ook hebben gebrand, dan zouden wij inderdaad in de buurt van de 912 kWh uit komen, zo niet meer. Dat is dus ook de reden dat de panelen in de woonkamer en keuken apart kunnen worden aangestuurd door twee thermostaten. Heb je zonnepanelen en wekken ze meer op dan dat je verbruikt, dan heb je dus een overschot aan zonnestroom. Dit overschot zou je dus ook kunnen salderen wanneer je ir-panelen hebt, je gaat dan immers meer stroom verbruiken waardoor je meer mag salderen. Let op! Zoals het er nu voor staat wordt er vanaf 2025 begonnen met de afbouw van de salderingsregeling, maar zelfs dan zal het op de koude dagen in de herfst en lente, wanneer er al wel genoeg stroom wordt opgewekt door de zonnepanelen, lonen om ir-panelen te nemen.
Gratis verwarming
Ben je in het bezit van zonnepanelen, dan heb je in principe gratis verwarming wanneer je zonnepanelen per jaar net zoveel terugleveren als dat je aan stroom afneemt van je energieleverancier, dus het eigenlijke salderen. Door middel van salderen kun je namelijk de stroom die je het gehele jaar teruglevert, wegstrepen tegen de hoeveelheid die je afneemt van je energieleverancier. Je profiteert dan in de winter van de teveel opgewekte stroom uit de zomer.
Afbouw salderingsregeling
Nu nog wel, maar vanaf 2025 wordt de salderingsregeling afgebouwd en kan je vanaf dan nog maar 64% salderen, het jaar erop blijft dit 64%, in 2027 55% en daarna gaat het steeds met 9% per jaar naar beneden. Dat betekent dat je steeds minder ontvangt en dus voor het energieverbruik van je ir-panelen moet gaan betalen. Het meest voordelig is dat je zoveel mogelijk zelf verbruikt wanneer je zonnepanelen stroom opwekken, voornamelijk in de lente en zomer, dan kost het je namelijk niets (je hoeft dan immers geen dure stroom af te nemen van je leverancier). Dat betekent dat je zoveel mogelijk stroomvreters overdag aan moet zetten, zoals de vaatwasser, de wasmachine, maar ook het opladen van de elektrische auto valt daaronder. Maar in de winter, wanneer je de ir-panelen aan hebt, dus veel stroom nodig hebt, leveren de zonnepanelen bijna niets op. En een echt alternatief om zelf energie in de winter op te wekken, zoals met zonnepanelen, is er nog niet.
Dynamische energie
Contract
Wil je in de winter toch voordelige energieprijzen, dan kan een dynamisch energiecontract uitkomst bieden, ook wel slimme energie genoemd. Hierbij zit je niet vast aan een vast contract voor een bepaalde tijd, zoals dat normaal het geval is. Bij een dynamisch energiecontract kun je namelijk dagelijks opzeggen en krijg je energie tegen inkoopprijzen.
Anticiperen
Hoe dit werkt? Bij slimme energie krijg je via een app of website toegang tot de inkoopprijzen van energie, zoals elektriciteit en gas. De prijzen hiervan variëren continu. In het geval van stroom verschilt de prijs per uur, in het geval van gas per dag. Hierop kun je anticiperen door apparatuur aan te zetten wanneer de prijs laag is, zoals een wasmachine of een vaatwasser, maar natuurlijk ook je ir-panelen. Al gaat het met ir-panelen natuurlijk wat lastiger, die heb je immers aan wanneer het buiten koud is. Maar ook dan is dynamische energie vaak goedkoper.
Verschillende dynamische aanbieders
Er zijn verschillende aanbieders van dynamische energie actief, waaronder Zonneplan, BeFrank en Easy Energy. Al deze energiemaatschappijen rekenen een vast bedrag per maand van rond de €5 voor stroom en €5 voor gas. Daarnaast betaal je de marktprijs, zeg maar de inkoopprijs, voor stroom en gas die elke dag worden geüpdatet, dit in tegenstelling tot reguliere energiemaatschappijen die energiecontracten afsluiten voor langere periodes, bijvoorbeeld 3 maanden of een half jaar. Dit kan in je voordeel werken, maar natuurlijk ook in je nadeel. Stel dat de prijzen omhoog schieten, dan ben jij de eerste die dat verneemt met een dynamisch contract, bij de reguliere maatschappijen merk je dat pas veel later, zij hebben immers voor een langere periode goedkopere energie ingekocht tegen een vaste prijs. Afgelopen jaar, 2022, was je echter beter af met een dynamisch contract, tenminste bij Zonneplan.
Overgestapt naar Zonneplan
In november 2022 zijn wij zelf overgestapt naar Zonneplan en hebben sindsdien bijna altijd onder de reguliere prijs energie afgenomen, dat geldt voor zowel stroom als gas. Op de goedkope momenten zetten wij dan de wasmachine en vaatwasser aan, maar dat is natuurlijk een stuk lastiger met ir-panelen, die zet je pas aan wanneer het koud is. Maar ook de momenten die je niet kunt timen zijn over het algemeen een stuk goedkoper dan de tarieven van reguliere energiemaatschappijen.
